अमेरिकी शासन प्रणाली र विश्व व्यवस्थामा नाटकीय परिवर्तन आउने सम्भावना बढ्दो छ। ट्रम्प प्रशासनका विवादास्पद नीतिहरू, इलन मस्कको बढ्दो प्रभाव, तथा विश्वका अन्य महाशक्तिहरूको रणनीति मिलाएर हेर्दा तीन सम्भावित परिदृश्य देखिन्छन्।
१. ट्रम्प प्रशासनको प्रतिरोध र यथास्थितिवाद
ट्रम्पले कठोर कार्यकारी आदेशहरू लागू गर्न खोजे पनि अमेरिकी कानुनी व्यवस्था, संसद, न्यायालय, राज्य सरकारहरू, र नागरिक समाजबाट तीव्र प्रतिरोध हुन सक्छ। इतिहासमा पनि देखिएझैं अमेरिकी लोकतान्त्रिक प्रणालीले एकल व्यक्तिको अधिनायकवाद स्वीकार गर्दैन। यदि अदालत र जनमतले ट्रम्प प्रशासनको नीतिहरू अवरोध गरे भने अमेरिका पुरानै ट्रयाकमा फर्कनेछ।
यस अवस्थामा, विश्व व्यवस्थामा कुनै ठूलो उथलपुथल नआउला। अमेरिका आफ्नै नीतिगत विवादमा अल्झिरहनेछ, तर अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा धेरै ठूलो ध्रुवीकरण नदेखिन सक्छ।
२. नयाँ ध्रुवीकरण र विश्वव्यापी शक्ति संघर्ष
यदि ट्रम्प प्रशासनले आक्रामक नीति लिँदै अमेरिका केन्द्रित गठबन्धनलाई कमजोर पार्ने काम गर्यो भने, अन्य राष्ट्रहरू नयाँ ध्रुवीकरणतर्फ आकर्षित हुन सक्छन्। चीन, रुस, भारत, युरोपियन युनियन लगायतका शक्ति केन्द्रहरूले नयाँ समीकरण बनाउन सक्छन्, जसले विश्वमा नयाँ शीतयुद्धको परिस्थिति निम्त्याउन सक्छ।
अमेरिकाभित्रै पनि ट्रम्प प्रशासनको नीतिहरूका कारण जनस्तरमा असन्तोष बढ्न सक्छ। विशेष गरी, श्रमिक वर्ग र अल्पसंख्यक समुदायहरू प्रभावित हुनसक्छन्, जसले सामाजिक आन्दोलनहरूलाई बल दिन सक्छ। यदि यी आन्दोलनहरू हिंसात्मक बने भने अमेरिकामा समेत गृहसंघर्षको अवस्था सिर्जना हुनसक्छ।
३. विश्व शासन प्रणालीमा शान्तिपूर्ण परिवर्तन
यदि धनी वर्ग र ठूला उद्यमीहरूको प्रभाव बढ्दै गयो भने, विश्वव्यवस्था पारम्परिक सरकारी मोडेलबाट अलग हट्दै जान सक्छ। इलन मस्कजस्ता प्रविधि उद्यमीहरूले नीति निर्माणमा प्रभाव पार्न थालेका छन्, जसले राज्य व्यवस्थालाई पुनःपरिभाषित गर्ने सम्भावना देखिन्छ।
ट्रिकल डाउन इकोनोमिक्सलाई प्राथमिकता दिँदै न्यून सरकारी हस्तक्षेपको अवधारणा स्थापित गर्न सकिन्छ। सरकारी संयन्त्रलाई सानो पार्दै निजी क्षेत्रलाई बलियो बनाउने योजनाले समाजलाई बढी प्रतिस्पर्धात्मक बनाउनेछ। सामाजिक सुरक्षाको खर्च कटौती गरेर बजार स्वतन्त्रता प्रदान गरिएमा आर्थिक वृद्धि सम्भव भए पनि गरिबी घट्ने वा नघट्ने बहसको विषय बन्न सक्छ।
इलन मस्कको भूमिका: केवल व्यापारी कि विश्वव्यवस्थाको पुनर्निर्माणकर्ता?
इलन मस्कले ट्रम्प प्रशासनलाई चुनावी सहयोग गरेको र सरकारी नीति निर्माणमा प्रभाव पार्ने स्थिति निर्माण गरेको देखिन्छ। तर उनको उद्देश्य केवल व्यापारिक फाइदाका लागि हो वा विश्व शासन प्रणालीलाई आफ्नो सोचअनुसार ढाल्न खोजेका हुन् भन्ने विषयमा स्पष्टता छैन।
उनले प्रविधि र इनोभेसनमार्फत नयाँ आर्थिक मोडेल विकास गर्ने लक्ष्य राखेका छन्। अन्तरिक्ष, आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स, डिजिटल सम्पर्क जस्ता प्रविधिहरूको सहायताले विश्व शासन प्रणालीमा व्यापक परिवर्तन ल्याउने सम्भावना छ। यदि मस्कको योजनाअनुसार शासन प्रणाली अघि बढ्यो भने सरकारको भूमिका सीमित हुँदै जान सक्छ, र निजी क्षेत्रले नीति निर्माणमा निर्णायक भूमिका खेल्न थाल्न सक्छ।
सरकारको सानो भूमिका र समाजमा असर
यदि सरकारी संयन्त्रलाई कमजोर पारेर निजी क्षेत्रलाई बढावा दिइयो भने, यो नीति प्रभावकारी पनि हुनसक्छ वा समाजमा असमानता बढाउने कारण पनि बन्न सक्छ। सरकारी कर कटौती भएमा निजी क्षेत्रको लगानी बढ्नेछ, जसले आर्थिक विकासमा मद्दत गर्न सक्छ। तर यदि सामाजिक सुरक्षाका कार्यक्रमहरू कटौती गरिएमा गरिब र मध्यम वर्गीय जनता बढी मारमा पर्ने सम्भावना छ।
यस मोडेलमा उत्पादनशील वर्गलाई मात्र सशक्त पार्न खोजिन्छ, जसले समाजमा नयाँ शक्ति संरचना निर्माण गर्न सक्छ। यदि सफल भयो भने नयाँ विश्व शासन प्रणाली जन्मिन सक्छ, तर असफल भयो भने आर्थिक असमानताले अराजकता निम्त्याउन सक्छ।
निष्कर्ष
ट्रम्प प्रशासनको नीतिहरूले अमेरिकी समाज र विश्वव्यवस्थामा व्यापक असर पार्ने सम्भावना छ। यदि ट्रम्पको नीति सफल भयो भने विश्वव्यापी ध्रुवीकरण र शक्ति संघर्ष निम्तिन सक्छ। अर्कोतर्फ, यदि मस्कको इनोभेटिभ दृष्टिकोण लागू भयो भने सरकारी हस्तक्षेप घट्दै जान सक्छ, जसले आर्थिक मोडेल र शासन प्रणालीमा नयाँ परिवर्तन ल्याउन सक्छ।
तर अन्ततः, अमेरिकी लोकतान्त्रिक प्रणाली, न्यायालय, संसद, अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धहरू र जनताका प्रतिक्रिया अनुसार यी परिदृश्यहरू कुनै पनि मोडमा जान सक्छन्। ट्रम्प र मस्कको प्रभाव स्थायी हुने वा अस्थायी रहने भन्ने कुरा विश्वव्यवस्थाको आगामी घटनाक्रमले निर्धारण गर्नेछ।
