पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणका क्रममा आर्थिक र प्राविधिक अनियमितता भएको आशंका उठाइएको छ। संघीय संसदको सार्वजनिक लेखा समितिअन्तर्गत उपसमितिले तयार पारेको स्थलगत अध्ययन तथा अनुगमन प्रतिवेदनमा यस्तो दाबी गरिएको हो।
‘पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको स्थलगत अध्ययन तथा अनुगमन प्रतिवेदन, २०८१’ नाम दिइएको उक्त दस्तावेजमा सम्भाव्यता अध्ययनदेखि निर्माण प्रक्रिया र ठेक्कासम्मका चरणमा भ्रष्टाचार भएको उल्लेख छ। प्रतिवेदनले विमानस्थलको उडान सुरक्षामाथि समेत प्रश्न उठाएको छ, विमानस्थल अपेक्षित रूपमा सुरक्षित नरहेको निष्कर्ष निकालिएको छ।
तर प्रतिवेदनमा समितिका सबै सदस्यको हस्ताक्षर छैन। प्रतिवेदनमा सांसद राजेन्द्र लिङ्देन, अर्जुननरसिंह केसी, अमनलाल मोदी, जनार्दन शर्मा र प्रेमबहादुर आलेले मात्र हस्ताक्षर गरेका छन्। बाँकी पाँच सदस्यले भने हस्ताक्षर नगरेका छन्।
प्रतिवेदनले दुई मुख्य प्राविधिक समस्या औंल्याएको छ:
१. धावनमार्गको माटो परीक्षण पर्याप्त समय नदिई गरिएको।
२. रनवे निर्माण गर्दा जमिनको प्राकृतिक उचाइभन्दा २० फिट जति गहिरो बनाइएको।
धावनमार्ग निर्माणसँग सम्बन्धित माटो परीक्षणबारे विस्तृत तथ्याङ्क भने प्रतिवेदनमा प्रस्तुत गरिएको छैन। यसैगरी, रनवेको उचाइ सम्बन्धी प्रश्न उठाउँदा पनि स्पष्ट वैज्ञानिक मापदण्ड उल्लेख गरिएको छैन।
विमानस्थलको सुरक्षाबारे गम्भीर आशंका उठाइए पनि अहिलेसम्म कुनै उडान सेवा प्रदायक वा सम्बन्धित नियामक निकायले विमानस्थलको धावनमार्गमा औपचारिक रूपमा आपत्ति जनाएका छैनन्। पोखरा विमानस्थलले सन् २०२२ मै अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिकरणसमेत पाएको क्यान (नेपाल नागरिक उड्ययन प्राधिकरण) ले जनाएको छ। यो प्रमाणपत्र अन्तर्राष्ट्रिय नागरिक उड्ययन सङ्गठन (ICAO) द्वारा मान्यता प्राप्त छ।
क्यानका अधिकारीहरूले विमानस्थलको गुणस्तरबारे आवश्यक परेमा पुनः परीक्षण गर्न सकिने अवस्था रहेको बताएका छन्।
यसैबीच सार्वजनिक लेखा समितिका सभापति ऋषिकेश पोख्रेलले भने उपसमितिको प्रतिवेदन औपचारिक रूपमा समितिमा नआएको जानकारी दिए। उपसमितिका संयोजक तथा राप्रपा अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनले अहिले बाहिरिएको प्रतिवेदन अपूर्ण रहेको र पूर्ण प्रतिवेदन आएपछि मात्रै आधिकारिक टिप्पणी गर्ने बताएका छन्।
विमानस्थल निर्माणमा देखिएका यी विवाद र आशंकाबीच सम्बन्धित निकाय र विशेषज्ञहरूले प्राविधिक परीक्षण र अध्ययनमार्फत वास्तविकता उजागर गर्नु आवश्यक देखिएको छ।
