काठमाडौं, वैशाख १७ — अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो दोस्रो कार्यकाल सुरु गरेको सय दिन पुगिसकेको छ। यस अवधिमा उनले गरेका काम, निर्णय र सार्वजनिक वाचाहरूको प्रभावमाथि विभिन्न तवरले मूल्याङ्कन भइरहेको छ। प्रारम्भिक प्रभावहरू देखा परेका छन्, तर दीर्घकालीन असर अझै प्रस्ट भइसकेको छैन। उनका केही प्रमुख वाचाको अवस्था यस्तो देखिएको छ:
ट्रम्पको दोस्रो कार्यकाल: वाचा, व्यवहार र वास्तविकता अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो दोस्रो कार्यकालको प्रारम्भिक सय दिन पूरा गर्दै गर्दा देशभित्र र बाहिर उनका निर्णयहरू चर्चामा छन्। उनका केही कदमले तत्काल प्रभाव देखिए पनि दीर्घकालीन असरबारे अझै अन्योल कायम छ।
ट्रम्पले चुनावताका गरेका वाचा अनुसार कार्यान्वयनका प्रयासहरू गरेका छन्, तर तीमध्ये धेरैजसो अपूर्ण छन् वा आलोचना र कानुनी चुनौतीको घेरामा परेका छन्।
मूल्य घटाउने वाचा र आर्थिक द्विविधा
राष्ट्रपतिले मुद्रास्फीति घटेको दाबी गरे पनि विशेषज्ञहरूले मूल्य स्थायित्वमा अझै समय लाग्ने बताएका छन्। उता, ट्रम्पले आयात कर वृद्धि गरेपछि उपभोग्य वस्तुहरूमा महँगी बढ्ने संकेत देखिएको छ। अमेरिकी केन्द्रीय बैंकले कर नीति आर्थिक अस्थिरताको कारक बन्ने चेतावनी दिएको छ।
सीमा कडाइ र आप्रवासन नीतिमा शिथिलता
मेक्सिकोसँगको सीमामा अवैध आप्रवासीहरूको संख्या घटेको देखिए पनि मानवअधिकारसम्बन्धी प्रश्नहरू उठिरहेका छन्। बिना सुनुवाइ व्यक्तिहरूको निर्वासन र कानुनी प्रक्रिया नपुगेको घटनाहरू विवादास्पद बनेका छन्।
ऊर्जा र व्यापार नीति– प्रभावशाली कि अलमलिएको?
ट्रम्पले ऊर्जा खर्च घटाउने दाबी गरे पनि यो अझै कार्यान्वयनमा छैन। विदेशी वस्तुमा आयात कर लगाउने नीति बारम्बार परिवर्तन भइरहेकाले लगानीकर्ता र व्यवसायीहरू अन्योलमा छन्। यसले स्टक बजारमा उतारचढाव ल्याएको छ।
शिक्षा र संस्कृतिमाथि हस्तक्षेप
राष्ट्रपतिले शिक्षण संस्थाहरूमा कर सम्बन्धी दबाब दिँदै अनुदान रोकिने चेतावनी दिएका छन्। केही विश्वविद्यालयहरू यो नीतिको प्रतिरोधमा उभिएका छन्। साथै, विविधता र समावेशीता सम्बन्धी संघीय कार्यक्रमहरू कटौती गरिएको छ।
समाज र मानवअधिकारमा ध्रुवीकरण
ट्रम्प प्रशासनले ट्रान्सजेन्डर समुदायका अधिकार सीमित गर्ने प्रयास गरेको छ। महिलाको खेलमा ट्रान्स खेलाडीको सहभागितामा प्रतिबन्ध तथा सेनामा सेवा गर्ने अधिकारमा रोक लगाउने प्रयास कानुनी प्रक्रियामा छन्।
जनवरी ६ घटनामा क्षमादान र यसको प्रभाव
क्यापिटल हिलमा भएको हिंसात्मक आक्रमणका सहभागीहरूलाई राष्ट्रपति ट्रम्पले राष्ट्रभक्त भन्दै क्षमा दिएका छन्। यसले कानुनी र नैतिक प्रश्न खडा गरेको छ।
पर्यावरण नीतिमा उल्टो धार
ट्रम्पले जीवाश्म इन्धन उत्पादनमा जोड दिँदै वातावरणीय नीतिहरू फिर्ता लिएका छन्। उनले इलेक्ट्रिक सवारी अनिवार्यता जस्ता गैरबाध्यकारी लक्ष्यहरू खारेज गरेका छन्, तर कतिपय निर्णयहरू कार्यान्वयनको चरणमा छैनन्।
१. मूल्य घटाउने वाचा
ट्रम्पले महँगी घटाउने बाचा गरेका थिए। मुद्रास्फीति दर सन् २०२२ मा ९.१ प्रतिशत थियो, जुन घटेर २०२५ को मार्चसम्ममा २.४ प्रतिशत पुगेको छ। यद्यपि, उनले लागु गरेको आयात करले मूल्य वृद्धि गर्ने सम्भावनाबारे विज्ञहरूले चेतावनी दिइरहेका छन्।
२. अवैध आप्रवासनमा कडाइ
मेक्सिकोबाट अमेरिकी सिमानामा हुने अवैध प्रवेश उल्लेखनीय रूपमा घटेको छ। तथापि, फिर्ता पठाइएका आप्रवासीको आँकडा स्पष्ट नभएकाले प्रभावको पूरापूर मूल्याङ्कन गर्न सकिने अवस्था छैन।
३. ऊर्जा खर्च घटाउने वाचा
ट्रम्पले बिजुली र इन्धनको मूल्य आधा वा तीन चौथाइले घटाउने वाचा गरेका थिए। तर, यो वाचा पूरा भएको देखिँदैन। ऊर्जा मूल्य स्थिर भए पनि उल्लेखनीय गिरावट आएको छैन।
४. आयात कर लागू गर्ने नीति
चीन, मेक्सिको र क्यानडाबाट आयातमा कर बढाइएको छ। ट्रम्पको आयात कर नीतिले घरेलु उत्पादनलाई प्राथमिकता दिए पनि उपभोक्ताको लागतमा वृद्धि ल्याएको छ।
५. युद्ध अन्त्य गर्ने वाचा
रुस-युक्रेन युद्धलाई तुरुन्त अन्त्य गर्ने दाबी गरेका ट्रम्पले अहिलेसम्म कुनै ठोस कूटनीतिक सफलता देखाएका छैनन्। युद्ध निरन्तर चलिरहेको छ।
६. कर कटौती गर्ने योजना
उनले सामाजिक सुरक्षा, टिप्स र ओभरटाइममाथिको कर हटाउने वाचा गरे। तर, त्यसबारे कुनै कानुनी प्रक्रिया अघि बढेको छैन। ठूला कर कटौतीका कारण ऋण बढ्ने सम्भावना देखिएको छ।
७. शिक्षा क्षेत्रमा कठोर नीति
केही विश्वविद्यालयलाई कर छुट र अनुदान रोक्ने धम्की दिएका ट्रम्पले हार्वर्डजस्ता संस्थालाई निशाना बनाएका छन्। विदेशी विद्यार्थीहरूका लागि कठिनाइ बढेको छ।
८. संस्कृति र विविधता विरुद्ध कदम
विविधता र समावेशीता सम्बन्धी कार्यक्रमहरू रोक्ने प्रयास भए। केही संघीय कार्यक्रम र अनलाइन सामग्रीहरू हटाइए पनि धेरैजसो जोगिएका छन्।
९. ट्रान्सजेन्डर अधिकारमा कटौती
ट्रम्पले ट्रान्सजेन्डर समुदायलाई खेलकुद र सेना लगायतका क्षेत्रमा प्रतिबन्धित गर्ने नीति लिएका छन्। यी नीतिहरूले मानवअधिकारसम्बन्धी बहसलाई तीव्र बनाएको छ।
१०. संघीय कर्मचारी कटौती
एलन मस्कसँगको सहकार्यमा संघीय कर्मचारी संख्यामा कटौती गर्ने प्रयास गरिएको छ। तर, त्यसबाट सरकारी खर्चमा उल्लेखनीय बचत नभएको देखिएको छ।
११. जनवरी ६ का आक्रमणकारीहरूलाई क्षमादान
क्यापिटल हिल आक्रमणमा संलग्न झण्डै १५०० जनालाई ट्रम्पले राष्ट्रपतिमा फर्किएपछि क्षमादान दिएका छन्। यसले अमेरिकी न्याय प्रणालीप्रति प्रश्न उठाएको छ।
१२. पर्यावरण नीतिमा परिवर्तन
बाइडेन कालीन पर्यावरण संरक्षण नीतिहरू उल्ट्याउने निर्णयहरू भए पनि तिनको कार्यान्वयन अपूरा छन्। पेट्रोल कार प्रतिबन्धमा पुनर्विचार भएको छ, तर कानुनी प्रक्रिया अघि बढेको छैन।
निष्कर्ष:
ट्रम्पको दोस्रो कार्यकालको आरम्भिक सय दिनमा केही कदम स्पष्ट देखिए पनि धेरैजसो वाचाहरू अपूरा छन्। कानुनी चुनौती, विरोध र प्रशासनिक जटिलताले उनका कार्यहरूमा प्रभाव पारेका छन्। अबको समयले यी नीतिहरू कति प्रभावकारी हुने वा असफल हुने भन्ने प्रस्ट पार्नेछ।
